Hướng dẫn cách đặt thuốc phụ khoa chuẩn y khoa, nhanh chóng, đơn giản

Thuốc đặt phụ khoa luôn được ưu tiên trong sử dụng để chữa các bệnh phụ khoa do thuốc tác động tại đích giúp điều trị bệnh nhanh chóng hơn, thuốc không chuyển hóa lần đầu qua gan và có ít hoặc không có ở các cơ quan khác nên an toàn hơn so với đường dùng toàn thân. Tuy nhiên cách đặt thuốc phụ khoa không phải ai cũng biết, mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây của Foellie.

Những loại thuốc phụ khoa đang có mặt trên thị trường

Thuốc phụ khoa đông y

Hiện nay thuốc phụ khoa đông y đã xuất hiện nhiều trên thị trường được bào chế từ các loại thảo mộc thiên nhiên an toàn cho người sử dụng. Tuy nhiên về thời gian để thuốc có tác dụng có thể kéo dài hơn so với các thuốc tây y có mặt trên thị trường. Một số bài thuốc đông y bạn có thể dễ dàng tìm kiếm và sử dụng trong tự nhiên:

• Lá trầu không

Lá trầu không là một dược liệu lâu đời được các bà, các chị lưu truyền sử dụng trong dân gian dùng để rửa vùng kín khi bị viêm nhiễm. Ngày nay khoa học đã chứng minh điều đó là hợp lý do trong lá trầu không có các chất hóa học có khả năng kháng khuẩn chống lại nhiều loại vi khuẩn như tụ cầu , phế cầu , liên cầu , trực khuẩn Coli, trực khuẩn lỵ,… ngoài ra còn có tác dụng kháng nấm mạnh đối với nhiều chủng loại nấm như: Candida albicans, Candida stellatoides, Aspergillus niger… .

Cách sử dụng: Lá trầu không tươi đem vò nát sau đó đun sôi với nước có thêm một chút muối. Dùng nước đó để xông vùng kín, khi nước xông đã nguội có thể đem rửa vùng kín. Tuy nhiên nếu dùng quá nhiều lần hoặc kéo dài lá trầu không có thể gây khô âm đạo vì vậy chị em cần chú ý khi sử dụng.

• Tỏi

Tỏi là một gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của các gia đình Việt Nam. Ngoài làm gia vị để tăng thêm hương, vị cho món ăn tỏi cũng được sử dụng để làm thuốc với những đặc tính tốt. Trong tỏi có chứa hợp chất sulfur có khả năng kháng khuẩn tiêu viêm mạnh vì vậy có thể dùng trong viêm nhiễm phụ khoa do vi khuẩn nhưng không có tác dụng khi nguyên nhân viêm nhiễm vụ khoa là virus hay nấm.

Cách dùng: Tỏi bóc vỏ, ép hoặc giã lấy nước sau đó pha loãng với nước ấm và dùng để lau vùng kín. Cần lưu ý không dùng nước ép tỏi quá đặc có thể gây bỏng rát vùng kín.

Ngoài ra trong dân gian còn lưu truyền cách sử dụng: bóc một nhánh tỏi nhỏ sau đó buộc chỉ vào một đầu nhánh tỏi. Nhét nhánh tỏi vào sâu âm đạo trước khi ngủ và kéo dây chỉ để đưa nhánh tỏi ra khỏi âm đạo vào sáng hôm sau. Chú ý: không sử dụng cách này do niêm mạc âm đạo rất mỏng. Khi đặt tỏi vào âm đạo rất dể có thể gây bỏng rát.

• Lá ngải cứu

Ngải cứu có công năng chỉ huyết, trừ hàn thấp, điều kinh, an thai từ lâu đã được biết đến là một vị thuốc tốt cho phụ nữ. Hợp chất anabsinrhine được tìm thấy trong lá ngải cứu có khả năng chống viêm, ức chế vi khuẩn và giảm đau. Ngoài ra thành phần chất chống oxy hóa trong cây giúp thúc đẩy quá trình lành vết thương. Do đó nó được sử dụng trong viêm nhiễm phụ khoa.

Cách dùng: Lá ngải cứu tươi đem rửa sạch, vò nhẹ lá. Đun lá với nước có thêm chút muối. Dùng nước đó để xông vùng kín. Khi nước xông nguội có thể tận dụng để rửa vùng kín.

Các bài thuốc đông y trên chỉ dùng để rửa bên ngoài khó tiêu diệt mầm bệnh bên trong nên ngày nay chỉ dùng như một phương pháp hỗ trợ điều trị khi sử dụng các thuốc khác. Ngoài các bài thuốc đông y lưu truyền trong dân gian, hiện nay nhiều thuốc đông y được bào chế dưới các dạng khác nhau như viên uống hay viên đặt để người mua có thể dễ dàng sử dụng hơn.

Thuốc phụ khoa tây y

Thuốc phụ khoa tây y có tác dụng nhanh hơn so với thuốc phụ khoa đông y. Hiện nay trên thị trường thuốc phụ khoa chủ yếu được sử dụng dưới dạng thuốc đặt âm đạo do tác dụng ngay tại đích, không bị chuyển hóa qua gan, có ít hoặc không có ở các cơ quan khác nên an toàn hơn các thuốc sử dụng toàn thân.

Thuốc đặt phụ khoa được tây y được bào chế chủ yếu dưới dạng viên nén và viên trứng hay viên đạn. Các dạng thuốc này có cách bào chế khác nhau nhưng đều chứa những dược chất chung có tác dụng chữa các bệnh phụ khoa.

• Thuốc phụ khoa dạng trứng hay viên đạn

Khi sử dụng không cần làm ẩm bằng nước do dễ hòa tan, có thể đặt thẳng vào âm đạo. 

• Thuốc đặt âm đạo dạng viên nén

Do khi bào chế các thành phần dược chất cũng như tá dược của thuốc bị nén chặt nên khả năng giải phóng dược chất chậm hơn. Khi dùng thuốc cần nhúng qua nước ấm để cải thiện khả năng hòa tan.

Hướng dẫn cách đặt thuốc âm đạo chuẩn nhất tại nhà cho từng đối tượng

Cách đặt thuốc phụ khoa chung

Đặt các thuốc phụ khoa chung có dụng cụ bạn cần làm theo các bước sau:

Bước 1: Vệ sinh vùng âm đạo bằng nước ấm với dung dịch vệ sinh sau đó dùng khăn lau khô.

Bước 2: Vệ sinh tay, lấy thuốc ra khỏi bao bì.

Bước 3: Đặt thuốc vào dụng cụ bơm và đưa dụng cụ bơm vào trong tư thế không gây khó chịu. Bạn có thể đứng cách xa hai chân và gập đầu gối hoặc đưa thuốc trong tư thế nằm trên mặt phẳng, gập đầu gối và hai chân cách xa nhau.

Bước 4: Ấn đầu bơm thuốc của dụng cụ để đẩy thuốc vào sâu trong âm đạo.

Bước 5: Khi lấy dụng cụ ra khỏi âm đạo, nếu là dụng cụ tái sử dụng bạn hãy làm sạch như hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Nếu là dụng cụ một lần,hãy tiêu hủy nó.

Bước 6: Vệ sinh tay bằng xà phòng, nước ấm.

Nếu thuốc không có dụng cụ, bạn có thể đưa thuốc vào bằng ngón tay của bàn tay thuận hoặc có thể sử dụng thêm bao tay cao su để làm trơn hơn, giúp dễ đặt thuốc hơn.

Cách đặt thuốc phụ khoa cho người đang mang thai

Ở phụ nữ đang mang thai bệnh phụ khoa rất phổ biến. Nguyên nhân là do nội tiết tố cũng như các hormone, độ pH trong âm đạo của mẹ thay đổi, chức năng thận suy giảm, lượng đường trong nước tiểu tăng dẫn đến khả năng nhiễm vi khuẩn, nấm tăng cao. Viêm nhiễm phụ khoa tiềm ẩn nguy cơ cho cả thai nhi và người mẹ nên cần điều trị sớm. Việc sử dụng thuốc đặt phụ khoa được khuyên dùng do thuốc tác dụng tại chỗ, ít hoặc không ảnh hưởng vùng khác. Tuy nhiên việc dùng thuốc cần tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ, người bệnh không tự ý mua và sử dụng

Cách dùng:  Giống như cách đặt thuốc phụ khoa chung. Nhưng thời kỳ mang thai là khoảng thời gian nhạy cảm phụ nữ cần chú ý một số vấn đề sau:

• Không tự ý sử dụng thuốc khi có các vấn đề về phụ khoa. Nên đi khám và sử dụng thuốc dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ không tự ý mua và sử dụng thuốc bên ngoài
• Sử dụng thuốc đủ thời gian theo hướng dẫn của bác sĩ, không bỏ thuốc, dùng quá liều. Lưu ý: cần tránh quan hệ trong thời gian này vì có thể làm tình trạng bệnh nặng thêm.
• Làm mềm thuốc trước khi sử dụng bằng cách nhúng vào nước sôi để nguội để tránh tổn thương âm đạo. Nên nằm nghỉ ngơi sau khi đặt thuốc để thuốc cố định vị trí, không rơi ra ngoài giúp đạt hiệu quả tốt nhất.

Cách đặt thuốc phụ khoa cho người chưa quan hệ

Đối với người chưa quan hệ, việc đưa thuốc hay sử dụng đưa thuốc vào quá sâu có thể làm tổn hại đến màng trinh, làm rách màng trinh. Thông thường việc đặt thuốc cho người chưa quan hệ thường được hạn chế. Nếu bắt buộc phải dùng nên nhờ sự giúp đỡ của nhân viên y tế có chuyên môn và tuân thủ theo những nguyên tắc để tránh ảnh hưởng đến màng trinh:

• Không sử dụng các vật cứng để đưa thuốc vào sâu bên trong.
• Nên đặt thuốc ở rìa ngoài, không đẩy thuốc vào sâu bên trong.
• Để giảm thiểu tình trạng tổn thương bởi thuốc, nên làm mềm thuốc trước khi đặt bằng cách nhúng thuốc vào nước sôi để nguội trước khi dùng

Khoảng cách đặt thuốc phụ khoa bao nhiêu là tốt?

Để thuốc phụ khoa có tác dụng tốt nhất nên đặt thuốc cách cửa âm đạo từ 2 – 3 cm. Nếu đặt thuốc không đủ sâu thuốc có thể rơi ra ngoài gây ra giảm hoặc không đạt điều trị hiệu quả. Người bệnh có thể áng chừng độ sâu bằng một ngón tay khi đặt thuốc.

Đặt thuốc bao lâu thì thuốc tan và có tác dụng?

Thuốc đặt phụ khoa có thêm các thành phần tá dược dưới tác động của dịch cơ thể, pH, nhiệt độ thì chảy lỏng hay các tá dược hút nước trong niêm dịch từ đó giúp giải phóng dược chất, hòa tan thuốc tốt hơn. Thời gian để thuốc hòa tan còn có thể phụ thuộc nhiều yếu tố khác nhau.

• Dạng thuốc đặt: tùy thuộc vào các dạng thuốc mà thành phần tá dược cũng như cách bào chế khác nhau ảnh hưởng đến thời gian hòa tan của thuốc. Đối với thuốc viên nén do các thành phần được nén chặt với nhau làm giảm diện tích tiếp xúc của thuốc với niêm dịch nên thời gian thuốc hòa tan thường chậm hơn. Để khắc phục nên nhúng thuốc vào nước đun sôi để nguội cho thuốc mềm ra trước khi sử dụng. Đối với thuốc nang trứng thuốc dễ ta hơn nên không cần làm ướt thuốc.
• Môi trường âm đạo: Đối với âm đạo có nhiều niêm dịch, ẩm ướt thì thuốc dễ hòa tan hơn và ngược lại.

Để thuốc phát huy tốt nhất sau khi đặt thuốc bạn nên nằm nghỉ ngơi từ 15 – 20 phút để thuốc không bị rơi ra ngoài, hòa tan và phát huy tác dụng. Tốt nhất bạn nên sử dụng thuốc vào buổi tối trước khi đi ngủ. Nếu dùng thuốc vào ban ngày bạn nên cố định thuốc tránh rơi thuốc ra ngoài bằng bông, dùng thêm băng vệ sinh để thấm hút dịch chảy ra ngoài. Không nên sử dụng tampon vì nó có thể thấm hút thuốc làm giảm tác dụng.

Thời gian đặt thuốc thường là 7 – 10 ngày để thuốc đạt hiệu quả tốt nhất. Không dùng thuốc ít hơn thời gian trên do có thể chưa tiêu diệt hết mầm bệnh làm bệnh nặng hơn, khó chữa hơn. Dùng thuốc quá lâu trên 14 ngày có thể gây ra tình trạng nhờn thuốc hoặc không có hiệu quả nếu có dùng tiếp.

Một số hiện tượng gặp phải khi đặt thuốc

Khi đặt thuốc phụ khoa bạn có thể gặp một số các tình trạng sau:

Ngứa, rát âm đạo sau khi đặt thuốc

Sau khi đặt thuốc bạn có thể gặp trường hợp ngứa, rát âm đạo nguyên nhân gây nên tình trạng này có thể do các vấn đề sau:

• Bạn bị dị ứng với thuốc: Nếu gặp tình trạng này bạn nên thông báo với bác sĩ để được tư vấn.
• Dùng sai thuốc: Mỗi bệnh nhân có tình trạng bệnh khác nhau, nguyên nhân gây bệnh khác nhau. Do đó người bệnh không nên tự ý mua sử dụng hay nghe theo lời khuyên của người không có chuyên môn. Bạn cần nên đi khám để biết rõ bệnh tình và được sự chỉ dẫn của bác sĩ phụ khoa.
• Ngứa là do tác dụng phụ của thuốc: Nếu vấn đề này nhẹ bạn có thể tiếp tục sử dụng thuốc, trong trường hợp nặng bạn nên thông báo với bác sĩ của mình để được đổi thuốc.
• Không vệ sinh sạch sẽ, đúng cách: Đây là vấn đề cần thiết hàng ngày và càng quan trọng hơn khi bạn bị bệnh lý và trong thời gian sử dụng thuốc đặt.
• Quan hệ trong thời gian sử dụng thuốc: Điều này có thể gây bội nhiễm và có thể tổn thương niêm mạc âm đạo làm bệnh tình trở nên nặng hơn.

Bị đau bụng dưới

Khi sử dụng thuốc phụ khoa mà bị đau bụng dưới nguyên nhân có thể gặp là do:

• Thuốc đang trong thời gian hoà tan,chưa phát huy hết tác dụng của thuốc.
• Người bệnh có thể bị một số các bệnh phụ khoa sau dẫn đến đau bụng khi đặt như u xơ tử cung, u nang buồng trứng,….
• Việc đặt thuốc cũng có thể dẫn đến tình trạng thay đổi nội tiết tố phụ nữ gây ra đau bụng.

Bị chậm kinh

Một số thuốc đặt phụ khoa là thuốc nội tiết giúp cân bằng nội tiết trong cơ thể. Khi nội tiết tố thay đổi có thể ảnh hưởng đến tình trạng kinh nguyệt gây rối loạn và có thể dẫn đến tình trạng chậm kinh.

Bị ra dịch vàng, dịch trắng, dịch hồng…

Đây là một hiện tượng thường gặp sau khi đặt thuốc. Hiện tượng này có thể là biểu hiện bình thường do tác dụng của thuốc. Nếu âm đạo chảy ra dịch nhờn với mùi thuốc đặt đặc trưng có nghĩa là thuốc đã phát huy tác dụng. Khi gặp tình trạng này bạn không nên lo lắng, cần vệ sinh sạch sẽ, chú ý đến chế độ ăn,…

Không thấy ra bã thuốc

Tình trạng không ra bã thuốc khi bệnh nhân đặt thuốc phụ khoa là tình trạng bình thường. Khi bạn đặt thuốc đúng vị trí, thuốc hòa tan và thẩm thấu tốt nhất nên không thấy ra bã thuốc. Còn trường hợp ra bã thuốc chảy ra có thể do các nguyên nhân:

• Đặt thuốc chưa sâu khiến thuốc dễ chảy ra bên ngoài khi chưa hòa tan và thẩm thấu hết tạo thành bã thuốc.
• Sau khi đặt thuốc chưa để cho thuốc có thời gian hòa tan và thẩm thấu đã vận động khiến cho thuốc dịch chuyển dần ra bên ngoài, không thẩm thấu sâu vào bên trong gây hiện tượng bã thuốc.
• Một số loại thuốc phụ khoa có thành phần khó hòa tan nên bị đẩy ra ngoài.

Ra máu âm đạo

Nếu khi đặt thuốc mà bị ra máu âm đạo thì có thể đây là dấu hiệu của việc âm đạo của bạn bị tổn thương. Nguyên nhân của việc này có thể do:

• Sử dụng thuốc không đúng cách: đối với dạng viên nén nên làm ẩm thuốc trước khi đưa vào âm đạo để tránh tổn thương do các cạnh của thuốc.
• Đây có thể là tác dụng phụ của thuốc gây hiện tượng rong kinh ở phụ nữ sau đặt thuốc.
• Do đến kỳ kinh nguyệt hay tổn thương âm đạo do móng tay dài, sắc.

Cách vệ sinh vùng kín sau khi đặt thuốc

Để không có hiện tượng bất thường xảy ra bạn nên vệ sinh vùng kín đúng cách theo chỉ dẫn của bác sĩ phụ khoa sau khi đặt thuốc hiệu quả.

• Bước 1: Rửa tay sạch sẽ: tay có thể là nơi đưa vi khuẩn, nấm, các yếu tố gây bệnh vào trong âm đạo gây tình trạng bệnh năng hơn.
• Bước 2: Rửa sạch những cặn thuốc còn sót lại ở âm đạo bằng nước ấm. Chú ý rửa nhẹ nhàng không đưa tay vào quá sâu trong âm đạo để thụt rửa vì có thể gây tổn thương niêm mạc âm đạo.

• Bước 3: Rửa sạch âm đạo với dung dịch vệ sinh sau đó thấm khô bằng khăn mềm để tránh tạo ra môi trường ẩm ướt cho vi khuẩn phát triển.
• Bước 4: Rửa sạch lỗ hậu môn vì nơi này chứa nhiều vi khuẩn, mầm bệnh lại gần với âm đạo nên có thể lây nhiễm chéo.
• Bước 5: Vệ sinh tay lại với xà phòng và nước.

Xem thêm: Dung dịch Betadine xanh phụ khoa có dùng được cho bà bầu không? Cách dùng, Giá bán

Một số lưu ý khi đặt thuốc âm đạo

• Cần dùng thuốc đủ liều theo chỉ định của bác sĩ, thường là 7 – 10 ngày. Không bỏ thuốc, ngừng thuốc khi đang trong quá trình điều trị hay dùng kéo dài do có thể gây ra tình trạng kháng thuốc, khó chữa khỏi khi tái nhiễm.
• Có thể kết hợp với thuốc uống khi việc sử dụng thuốc đặt không có hiệu quả với bệnh nặng.
• Do bệnh dễ tái phát nên khi lựa chọn thuốc lên chọn thuốc có đặc hiệu có giá thành từ thấp đến cao. Khi thuốc không có hiệu quả có thể nâng lên loại thuốc có hiệu lực cao hơn, đắt hơn.
• Thời gian sử dụng thuốc tốt nhất là vào buổi tối trước khi đi ngủ. Nếu sử dụng vào bên ngày nên nằm nghỉ vài tiếng để thuốc hòa tan và đạt hiệu quả mà không bị rơi ra ngoài.
• Trong tình trạng không may thuốc bị rơi ra ngoài, bạn nên đặt lại một viên thuốc khác. Không được đặt gấp đôi liều lượng thuốc bác sĩ chỉ định.
• Trong thời gian sử dụng thuốc đặt âm đạo, tránh quan hệ do có thể làm bệnh tình nặng thêm.
• Giống như các thuốc khác, việc sử dụng thuốc có thể gây ra các tác dụng không mong muốn. Với tác dụng phụ nhẹ bạn có thể tiếp tục điều trị bằng thuốc đó. Nếu nặng bạn cần ngừng việc sử dụng thuốc ngay và thông báo với bác sĩ về tình trạng để có thể đổi thuốc khác.
• Tình trạng kháng thuốc và mất cân bằng hệ vi sinh có thể là điều kiện gây ra bội nhiễm các tác nhân gây bệnh nếu người bệnh quá lạm dụng việc sử dụng thuốc đặt.

Video hướng dẫn cách đặt thuốc phụ khoa

Giải đáp các câu hỏi khi đặt thuốc

Sử dụng thuốc đặt phụ khoa khi mang thai có ảnh hưởng đến thai nhi không?

• Các thuốc đặt phụ khoa có tác dụng chủ yếu tại chỗ, ít hoặc không có thuốc tại các cơ quan khác nên an toàn cho thai nhi. Bởi vậy khi có thai vẫn có thể sử dụng thuốc đặt phụ khoa. Tuy nhiên tình trạng bệnh lý mỗi người khác nhau nên không tự ý mua hay sử dụng thuốc mà cần có sự chỉ dẫn của các bác sĩ phụ khoa.

Đặt thuốc xong bao lâu thì đi tiểu được?

Sau khi đặt thuốc, nếu bạn đặt đúng cách thuốc khó có thể rơi ra bên ngoài nên bạn có thể đi tiểu được luôn. Tuy nhiên để thuốc có tác dụng tốt nhất bạn nên nằm nghỉ ngơi từ 15 – 20 phút. Theo khuyến cáo của các chuyên gia thì trong khoảng thời gian dùng thuốc bạn nên giảm đi tiểu để tăng tác dụng của thuốc.

Đặt thuốc bao lâu thì quan hệ được?

Đối với thuốc dùng để ngăn ngừa có thai hay làm ẩm âm đạo thì sau khoảng thời gian thuốc hòa tan hết và có tác dụng bạn có thể quan hệ được.

Đối với thuốc đặt phụ khoa để chữa bệnh thời gian dùng thuốc thường kéo dài từ 7 – 10 ngày. Sau thời gian này nếu bạn tái khám mà đã đạt kết quả điều trị, bệnh đã được chữa khỏi thì bạn có thể quan hệ được bình thường.

Đặt thuốc vào ngày đèn đỏ được không?

Bạn không nên đặt thuốc vào ngày đèn đỏ. Nguyên nhân là vào ngày này cổ tử cung của bạn thường giãn ra để máu có thể chảy từ tử cung ra âm đạo, thoát ra ngoài. Nếu bạn đặt thuốc trong ngày này khoang tử cung của bạn có thể bị vi khuẩn xâm nhập theo đường từ cổ tử cung. Ngoài ra máu kinh cũng là môi trường thuận lợi để vi khuẩn phát triển khiến tình trạng viêm nhiễm phụ khoa trở nên lặng hơn.

Sạch kinh bao lâu thì đặt thuốc được?

Bạn chỉ không nên đặt thuốc vào thời kỳ kinh nguyệt. Sau Khi sạch kinh hoàn toàn bạn có thể đặt thuốc như bình thường.

Các dụng cụ đặt thuốc âm đạo?

Dụng cụ phổ biến để đưa thuốc vào âm đạo là dụng cụ bơm. Dụng cụ có thể tái sử dụng hoặc dùng một lần. Nếu dụng cụ tái sử dụng bạn nên vệ sinh dụng cụ theo sự hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc tiêu hủy nếu là sản phẩm dùng một lần.

Ngoài ra bạn có thể sử dụng bao tay y tế để đặt thuốc nếu không có dụng cụ và gặp khó khăn khi đặt thuốc bằng tay.

Qua bài viết trên chúng tôi hy vọng đưa đến cho bạn những thông tin hữu ích về cách đặt thuốc phụ khoa cũng như các vấn đề liên quan đến thuốc phụ khoa và việc sử dụng chúng.

Xem thêm: [REVIEW] Nước hoa vùng kín Secret Whisper 5ml – HongIkSkin Hàn Quốc